कोणत्याही लोकसमूहाच्या विचारसरणी व त्यांच्या श्रध्देचे निरीक्षण करून त्यांचे समीक्षण व विश्लेषणाद्वारे त्यांच्यातील सत्य व असत्य वेगवेगळे करणे अत्यंत कठीण काम आहे. अशा प्रकारच्या कार्यात एकतर माणसाच्या वैयक्तिक आवडी आणि स्वजातीय पक्षपातीपणा अडथळे आणीत असतो तर दुसरीकडे वस्तुस्थितीची माहिती नसल्याने माणूस चुकीच्या दिशेने वळत असतो. परिणाम असा होतो की या संबंधाने माणसाचे सर्व परिश्रम निरर्थक ठरत असतात. आपण घेतलेल्या परिश्रमाचे एखादे असे फळ प्रस्तुत करण्यात तो अयशस्वी ठरत असतो. जेणेकरून मानवी मनातील गुंतागुंतीची उकल होऊ शकेल. आणि सत्य व असत्याला निःसंदिग्धपणे पाहिले जाऊ शकेल. किबहुना बहुधा अशा प्रकारचे प्रयत्न उलट आणखीनच गुतागुंती वाढविण्यास कारणीभूत ठरत असतात.
लोक समूहांचा विचार व त्यांच्या दृष्टिकोनासंबंधी जे कार्य केले गेले आहेत त्यांचे आपण निरीक्षण केले तर त्याच्या सत्यतेची आपण ग्वाही दिल्याशिवाय राहणार नाही. माणसाने एखाद्या गोष्टीचा केवळ धोरणात्मक(Objectively) अभ्यास करावा व त्यामुळे तो ज्या निष्कर्षाप्रत येतो त्याला त्याने मनःपूर्वक मान्यही करावे. प्रत्यक्षात असे घडणे संभवनीय नाही. किबहुना सामान्यतः घडते असेच की माणसाचा पूर्वीपासूनच एक निर्णय ठरलेला असतो मग त्याच्या मनात जे ठरलेले आहे त्याची सत्यता सिध्द कशी करता येईल या हेतूनेच त्याचे सर्व प्रयत्न चाललेले असतात. त्यासाठी तो शोध घेत असतो व पुरावे उपलब्ध करीत असतो. आपल्या शोध कार्यात तो ज्या निष्कर्षापर्यंत पोचू इच्छितो त्या प्रत पोचण्यासाठी ज्या गोष्टी सहाय्यक ठरत नाहीत अशा सर्व गोष्टीकडे तो पूर्णपणे दुर्लंक्ष करीत असतो. अशा शोध कार्याला कोणत्याही प्रकारे शास्त्रशुध्द पध्दत म्हटली जाऊ शकत नाही, हे अगदी स्पष्ट आहे. वास्तविकपणे हे काम इतके कठीण आहे की माणूस प्रामाणिक आणि निःपक्षपाती जरी असला तरी यथायोग्य निष्कर्षाप्रत पोहचणे अगदी सहजपणे कदापि घडू शकत नाही.
जीवनाच्या इतर बाबींप्रमाणेच या कार्यासाठी देखील ईश्वराच्या मार्गदर्शनाची जरुरी असते. ईश्वराच्या मार्गदर्शनाविना या मार्गातून सुखरूपपणे पार होणे जवळजवळ अशक्य आहे. कुरआन अवतरणापूर्वी दैवीग्रंथ आपल्या मूळस्वरूपात सुरक्षित नव्हते. सत्याचे योग्य प्रतिनिधित्व करत असेल असा एखादा मानवी समूह उरला नव्हता. धर्माची अवस्था विझलेल्या दिव्या समान होती. लोक शतकानुशतके अज्ञानाच्या व शुध्द हरपलेल्या अवस्थेत जीवन जगत होते. त्या काळात शोध घेण्याचे जे प्रयत्न झाले आहेत ते सत्याच्या मार्गाला स्पष्ट करण्याऐवजी त्याला आणखीनच संदिग्ध बनविणारे होते. कुरआन उतरल्यानंतर देखील कुरआनच्या मार्गदर्शनापासून निरपेक्ष राहून जे शोधकार्य होत राहिले आहे त्यांचे स्वरूप कुरआन उतरण्यापूर्वीच्या शोधकार्यापेक्षा काही वेगळे नाही. तसेच असत्याला सत्य आणि सत्याला असत्य सिध्द करून दाखविण्याचा खटाटोप व प्रयत्न आणि असे छिद्रान्वेषण केले गेले आहेत ज्यांचा सत्य व वास्तवतेशी तिळमात्रही संबंध नाही.