माननीय सहल इब्नी अल-खजलिय्या (रजि.) यांच्या कथनानुसार, पैगंबर मुहम्मद (स.) एका उंटाजवळून जात होते. त्या उंटाची पाठ आणि पोट एक झाले होते. हे पाहून पैगंबर म्हणाले, ‘‘या मुक्या जनावरांच्या बाबतीत अल्लाहचे भय बाळगा, त्यांच्यावर चांगल्या स्थितीत स्वार व्हा आणि चांगल्या स्थितीत त्यांना सोडून द्या.’’ (हदीस : अबू दाऊद)

स्पष्टीकरण : जनावरांना उपाशी ठेवणे म्हणजे अल्लाहच्या कोपाला आमंत्रण देणे होय. जेव्हा मनुष्य काम घेऊ इच्छितो तेव्हा त्याला खूप खाऊ-पिऊ घालतो आणि इतके काम घेऊ नये की त्या जनावराची थकून दुरवस्था होईल.

माननीय अब्दुल्लाह बिन जफर (रजि.) यांच्या कथनानुसार,

पैगंबर मुहम्मद (स.) एका अन्सारीच्या बागेत गेले. त्या बागेत एक उंट बांधून ठेवण्यात आला होता. त्या उंटाने पैगंबरांना पाहिले तेव्हा त्याने दु:खदायक आवाज काढला आणि त्याच्या दोन्ही डोळ्यांतून अश्रू वाहू लागले. पैगंबर त्या उंटाजवळ गेले आणि मायेने आपला हात त्याच्या मदार व मानेवरून फिरविला तेव्हा त्या उंटाला बरे वाटले. पैगंबरांनी विचारले, ‘‘या उंटाचा मालक कोण आहे? हा उंट कोणाचा आहे?’’ तेव्हा एक अन्सारी तरूण आला आणि तो म्हणाला, ‘‘हे अल्लाहचे पैगंबर! हा उंट माझा आहे.’’ पैगंबर म्हणाले, ‘‘तुला अल्लाहचे भय नाही काय? या मुक्या जनावराच्या बाबतीत ज्याला अल्लाहने तुझ्या ताब्यात दिले आहे? हा उंट (आपले अश्रू व आपल्या आवाजाद्वारे) माझ्याकडे तक्रार करीत होता की तू याला उपाशी ठेवतोस आणि त्याच्याकडून खूप काम घेतोस.’’ (हदीस : रियाजुस्सालिहीन)

माननीय अबू हुरैरा (रजि.) यांच्या कथनानुसार,

पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी सांगितले, ‘‘जेव्हा तुम्ही वसंत ऋतुमध्ये प्रवास कराल तेव्हा उंटाना त्यांचा वाटा जमिनीतून द्या आणि जेव्हा तुम्ही उन्हाळ्यात प्रवास कराल तेव्हा त्यांना भरभर चालवा.’’ (हदीस : मुस्लिम)

स्पष्टीकरण : जेव्हा वसंत ऋतु असेल आणि जमिनीवर सर्वत्र हिरवेगार गवत उगवले असेल तेव्हा प्रवासात उंटाना चरण्याची संधी द्या. जेव्हा उन्हाळा असेल आणि जमिनीवर गवत नसेल तेव्हा वाहने (उंट) वेगाने चालवा जेणेकरून लवकरात लवकर लक्ष्य गाठता यावे आणि वाटेत उद्भवणाऱ्या संकटांपासून बचाव व्हावा.

माननीय शद्दाद बिन औस (रजि.) यांच्या कथनानुसार,

पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी सांगितले, ‘‘अल्लाहने प्रत्येक काम वैध पद्धतीने करणे अनिवार्य ठरविले आहे. जेव्हा तुम्ही एखाद्या (जनावरा) ची हत्या कराल तेव्हा त्याला चांगल्याप्रकारे ठार करा आणि जेव्हा तुम्ही एखादे जनावर कापाल तेव्हा त्याला चांगल्या प्रकारे कापा. तुमच्यापैकी प्रत्येकाने आपल्या सुरीला धार करावी आणि कापल्या जाणाऱ्या जनावराला त्रास होऊ नये (उशिरापर्यंत तडफडण्यासाठी सोडून देऊ नये. अशाप्रकारे त्याच्या मानेवर सुरी चालवा जेणेकरून त्याचे प्राण त्वरित निघून जावेत).’’ (हदीस : मुस्लिम)

माननीय अब्दुल्लाह बिन उमर (रजि.) यांच्या कथनानुसार, मी पैगंबर मुहम्मद (स.) यांना या गोष्टीची मनाई करताना ऐकले की एखाद्या चार पायांच्या जनावराला अथवा त्याच्याव्यतिरिक्त एखाद्या चिमणीला अथवा मनुष्याला बांधून उभे केले जावे आणि त्याच्यावर बाणांचा वर्षाव करणे. (हदीस : बुखारी, मुस्लिम)

माननीय जाबिर (रजि.) यांच्या कथनानुसार,

पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी जनावराच्या तोंडावर मारणे आणि त्याच्या तोंडावर डाग देण्यास मनाई केली आहे. (हदीस : मुस्लिम)

माननीय अब्दुल्लाह बिन अमर बिन अल-आस (रजि.) यांच्या कथनानुसार, पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी सांगितले, ‘‘ज्याने एखाद्या गौरय्या (एक प्रकारचा जलपक्षी) अथवा त्यापेक्षाही लहान पक्ष्याला विनाकारण मारण्यात आले तर त्याबाबतीत अल्लाहकडून विचारणा होईल.’’ विचारण्यात आले, ‘‘हे अल्लाहचे पैगंबर! पक्ष्यांचा काय अधिकार आहे?’’ तेव्हा पैगंबर म्हणाले, ‘‘त्यांचा अधिकार हा आहे की त्यांना कापून खाल्ले जावे आणि मुंडके कापल्यानंतर त्यांना तसेच फेकून दिले जाऊ नये.’’ (हदीस : मिश्कात)

स्पष्टीकरण : जनावराची शिकार मांस खाण्यासाठी वैध आहे परंतु आनंद घेण्यासाठी शिकार करणे इस्लाममध्ये मनाई आहे. आनंदासाठी शिकार करणे म्हणजे मनुष्य प्राण्याची शिकार करतो परंतु त्याचे मांस खात नाही तर त्याला तसेच मारून फेकून देतो.