निर्विवादपणे यावर्षीचे रमजान सर्वच ईमानधारकांसाठी एक वेगळेपण सोबत घेऊन आलेे आहे. ते वेगळेपण म्हणजे बाहेरील कामाचा दरवर्षी असणारा दबाव यावर्षी नाही. नोकरदार घरी आहेत, व्यापारी घरी आहेत, विद्यार्थी घरी आहेत. एरव्ही फक्त महिलाच घरी असायच्या आज समाजातील प्रत्येक घटक घरी आहे. नुसताच घरी नाही तर त्याच्यावर बाहेरील कामाचा दबाव नसल्यामुळे रमजानचे रोजे ठेवण्यासाठी आणि कुरआनचा खुल्या मनाने अभ्यास करण्यासाठी कधी नव्हे एवढे सकारात्मक वातावरण निर्माण झालेले आहे. रमजान म्हणजे कुरआन. कुरआनला समजण्यासाठी या रमजानच्या दबावमुक्त वातावरणाची संधी सोडणारे दुर्दैवी जीव     म्हणावे लागतील. पहिला आशरा (पहिले दहा दिवस) म्हणजे अल्लाहच्या आशिर्वादाचा आशरा. दूसरा आशरा मग्फिरत म्हणजे गुन्ह्यांपासून मुक्तीचा आशरा आणि तिसरा आशरा नरकाग्नीपासून सुटका मिळवून देणारा आशरा असतो. याची सर्वांनाच कल्पना आहे. या तिन्ही आशरांमध्ये सर्व रोजदारांनी कुरआनला समजण्यासाठी आपल्या दिवसाचे काही तास राखून ठेवायला हवेत. रोजा दरम्यानचा विशेषत: रात्रीचा जास्तीत जास्त वेळ नमाज आणि कुरआन समजण्यामध्येच व्यतीत करणे या वर्षी शक्य आहे. रमजान हा साधेपणाचा संदेश घेऊन येतो. यावर्षी जेवढा साधेपणा आहे तेवढा यापूर्वी कधीच नव्हता. या वर्षी कपडे खरेदीची लगबग नाही. इतर आवश्यक गोष्टींच्या खरेदीची लगबग नाही. ईदची नमाज ईदगाहवर होणारच नसल्याने घराबाहेर जाण्याचा प्रश्‍नच नाही. त्यामुळे विनाखर्चिक आणि अत्यंत साधेपणे ईद साजरी करण्याचा एक वेगळाच आनंद मिळेल, यात वाद नाही. एरव्ही रमजानच्या रात्री ज्या महेफली रंगत होत्या यावर्षी ती रंगत नाहीत. आरडा-ओरडा नाही. दुकान सजलेली नाहीत. मिष्टान्न सजवून खवय्यांना आकर्षित करण्याचा प्रश्‍नच नाही. विनाकारण चौकाचौकात उभे राहून बेकारचे जागरण ही नाही. तरावीहनंतर फजरपर्यंत तरूणांना घराबाहेर राहण्याचे कारण नाही. मौजमस्तीचा प्रश्‍न नाही. ना इफ्तार पार्ट्यांची झुंबड आहे, ना खरेदीची लगबग आहे. या सर्वांमध्ये होणारा अनाठायी खर्चही वाचणार आहे. जरी या सर्व गोष्टी नसल्या तरी एक गोष्ट मात्र आहे, ती म्हणजे भरपूर वेळ आहे. आणि तनावमुक्त मनाने कुरआनला शांतपणे समजून घेण्याची अविस्मरणीय अशी संधी अल्लाहने या लॉकडाऊनच्या माध्यमातून आपल्याला दिलेली आहे.
    हा रिकामा वेळ कसा घालवावा असा यक्ष प्रश्‍न अनेकांना पडलेला आहे. परंतु हा प्रश्‍न मुस्लिमांना पडण्याचे कारणच नाही. एरव्ही कुरआनला समजण्यासाठी आमच्याकडे वेळ नाही, असे ज्यांना वाटत होते, त्यांच्यासाठी ही वेळ सोनेरी संधी आहे. लक्षात ठेवा बंधू भगिनीनों! जोपर्यंत मुस्लिमांमधील बहुसंख्य लोक कुरआनचा संदेश गंभीरपणे आत्मसात करणार नाहीत तोपर्यंत त्यांच्या वर्तणुकीमध्ये सकारात्मक बदल घडणार नाहीत. म्हणूनच म्हणावेसे वाटते की, कोरोना संपल्यानंतरच्या जगामध्ये मुस्लिमांना सकारात्मक भूमिका वठविण्याची तयारी करण्याची या रमजानमध्ये आपल्याला सुवर्णसंधी चालून आलेली आहे.
    वेळ घालविता येत नसल्यामुळे कित्येक लोकांमध्ये मानसिक आजार उत्पन्न होत आहेत. नैराश्य वाढत आहे. त्यातून आत्महत्यांचा दर वाढत चाललेला आहे. रिकामे डोके सैतानाचे घर असते. म्हणून या डोक्यामध्ये कुरआनचा संदेश रूजविण्याची या लॉकडाऊनच्या काळातील रमजान ही सुवर्ण संधी आहे, असे पुन्हा-पुन्हा नमूद करूनही माझे समाधान होत नाहीये. यापुढचे जग स्वच्छ, सुंदर आणि साधे असावे, अशी अनेकांची इच्छा राहणार आहे. त्यांच्यासमोर स्वच्छ, सुंदर आणि साध्या जीवनाचे रोल मॉडेल म्हणून उभे राहण्यासाठी आपल्याला आंतरबाह्य, स्वच्छ, सुंदर आणि साधेपणाचे मुर्तीमंत उदाहरण म्हणून पुढे यावे लागेल. हे सद्गुण आपल्यात निर्माण करण्यासाठी रमजान जणूकाय लॉकडाऊनमध्ये आपल्याला मदतीला धाऊन आलेला आहे. या कालावधीमध्ये फालतू टीव्ही सिरीयल, अनैतिकतेकडे झुकणारे चित्रपट आणि मनाला मृतवत करणारे बेकारचे लाफ्टर शोज तसेच विनाकारण रक्तदाब वाढविणार्‍या टीव्ही चर्चासत्रांपासून आवर्जून दूर राहून आपले मन आणि बुद्धी कुरआनवर केंद्रित करणे, कुरआनचा संदेश आत्मसात करणे आणि तो इतरांपर्यंत पोहोचविण्यासाठी सज्ज राहणे याचे एक प्रकारचे स्वयंप्रशिक्षण या रमजानमध्ये करवून घेण्याची ही संधी आहे. माणसाची प्रत्येक कृती त्याच्या अंतर्गत उर्मींचे (निय्यतचे) प्रकटन असते. म्हणून नियत कशी साफ ठेवावी, इतरांबरोबर सभ्यतेने कसे वागावे, माणुसकी कशी जपावी, लोकांच्या मदतीला कसे धावून जावे याची तयारी करण्याचा हा महीना आहे. बंधू-भगिनीनों पहा ! तबलिगी जमाअतच्या बंधू भगिनींची नियत साफ होती म्हणून ज्या मीडियाने त्यांना कोरोना जिहादी म्हणून हिनविले होते तेच जेव्हा आपला प्लाझ्मा देऊन लोकांचे प्राण वाचवू लागले तर त्यांना हाच मीडिया कोरोना वॉरियर म्हणून सलाम करत आहे. एका महिन्याच्या आत झालेला हा बदल मोलाचा आहे, एवढेच नसून विचार करणार्‍यांसाठी हा एक ईश्‍वरीय चमत्कारच आहे. यातून नियत कशी साफ ठेवावी, याचाही बोध मिळतो. कोणी निंदो, कोणी वंदो आपण मानवतेच्या सेवेसाठी सातत्याने प्रयत्नरथ राहण्याचा गुण या तबलिगी बंधूंपासून शिकण्यासारखा आहे आणि या अवस्थेपर्यंत पोहचण्यासाठी आपली इबादत, आपली बंदगी आणि कुरआनला समजण्याची आपली तयारी हीच आयुधे आहेत आणि याच आयुधांच्या बळावर कोरोनामुक्त जगामध्ये आपल्याला आंतरराष्ट्रीय वाईट प्रवृत्तींशी लढा द्यावयाचा आहे. म्हणून पुन्हा तीच विनंती करून थांबते की, रमजाननिमित्त चालून आलेल्या संधीचा कुरआनची शिकवण आत्मसात करण्यासाठी उपयोग करून घ्या, बाकी मानवतेच्या सेवेचे काम आपल्या हातून कुरआन स्वत:च घेईल. शेवटी अल्लाह सुबहानहूतालाकडे दुआ करते की, आमच्या प्रिय भारत देशाला लवकर कोरोनामुक्त कर आणि जगामध्ये पुन्हा पुनर्लौकिक प्राप्त करून दे. आमीन.

– फेरोजा तस्बीह
मिरजोळी, 9764210789